Borelioza

Wraz z przyjściem wiosny pojawiają się kleszcze. Przenoszą wiele chorób, w tym boreliozę. Szczególnie uważnym trzeba być w maju i wrześniu. W okresach upałów ich aktywność spada. Udając się do lasu, parku czy nad wodę warto stosować odpowiednie środki bezpieczeństwa i mieć świadomość tego, jak zachować się w przypadku ukąszenia.

Czym jest borelioza?

Borelioza jest infekcją bakteryjną. Wywołują ją krętki bakterii Borrelia. Ma je wiele gatunków ssaków. Ich krwią żywią się kleszcze, dlatego również przenoszą je na siebie. Kiedy owad wbije się w skórę człowieka, przenosi na niego chorobę. Ślina kleszcza dodatkowo znieczula miejsce ukąszenia, dlatego często nawet nie jesteśmy w stanie zauważyć, że nieproszony gość znalazł się w naszej skórze. Pierwszym objawem jest rumień, który powstaje najczęściej pomiędzy 7 a 10 dniem po ukąszeniu. Jego powstanie stanowi powód do rozpoczęcia diagnostyki i rozpoznania boreliozy. W wielu przypadkach tej reakcji nie można jednak zaobserwować.

Jak rozpoznać chorobę?

Rozpoznanie choroby czasami jest trudne, szczególnie wtedy, kiedy nie zauważysz, że kleszcz zdążył wbić się w skórę. Oprócz rumienia wędrującego, który nie zawsze występuje, początkowo borelioza przypomina grypę. Choremu towarzyszą bóle głowy, ogólne rozbici, zmęczenie i gorączkę. W początkowej fazie infekcji pojawiają się również uciążliwe bóle stawów i kręgosłupa, sztywność karku, wymioty i nudności. Ugryzienie najczęściej następuję w miejscach mało widocznych – w zgięciach kolan, pachwinie, okolice brzucha, skóra głowy, plecy czy pachy. To te części ciała warto szczególnie sprawdzić po powrocie z parku czy lasu. Im szybciej zauważysz obecność kleszcza, tym większa szansa, że zapobiegniesz dalszemu rozwojowi infekcji.

Borelioza utajniona

Wiele osób, którym wykryto boreliozę twierdzi, że nigdy nie ugryzł ich kleszcz, a mimo to wykryto boreliozę. Kleszcz mógł pozostać niezauważony, a choroba rozwijała się jako utajniona. W takim przypadku choroba daje bardziej uciążliwe objawy, które mogły po latach narastać. Jeżeli czujesz się ostatnio gorzej, towarzyszą Ci niepokojące objawy, a mogłeś mieć kontakt z kleszczem, to warto wykonać odpowiednie badania diagnostyczne. Nieleczona borelioza może być przyczyną powstawania kolejnych schorzeń – na przykład chorób serca.

Borelioza daje również nietypowe objawy, które mogą wystąpić nawet po kilku latach od ukąszenia kleszcza. Może objawiać się chronicznym zmęczeniem, nerwicą, chorobami serca, często mylona jest również ze stwardnieniem rozsianym lub zanikowym bocznym. Dolegliwości pojawiają się także ze strony serca. Podobne objawy do tachykardii, gdzie tętno spoczynkowe przekracza 100 uderzeń na minutę również może mieć podłoże w infekcji odkleszczowej. U niektórych chorych występują również dolegliwości ze strony układu pokarmowego – zmniejszenie apetytu, biegunka, jadłowstręt, wymioty, a nawet zaparcia czy refluks.

Neurobolerioza

Borelioza może również przekształcić w neuroboreliozę, która powoduje wystąpienie objawów ze strony układu nerwowego, zarówno centralnego, jak i obwodowego. Najczęściej pojawia się mrowienie twarzy, nocne bóle, opadanie kącika ust, zaburzenia widzenia czy podwajanie obrazu. Zaawansowane stadium może przerodzić się w zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wówczas pojawiają się zaburzenia mowy, wymioty, gorączka czy zaburzenia poznawcze.

Diagnostyka. leczenie i profilaktyka

Badania na boreliozę nie są w Polsce refundowane, a ich cena w zależności od rodzaju zaczyna się od około 100 zł wzwyż. Pierwszym badaniem jest test ELISA, który wykrywa obecność przeciwciał anty-Borrelia w dwóch klasach: IgM i IgG – dodatni pierwszy z parametrów oznacza, że do zakażenia doszło niedawno, drugi boreliozę przechodzoną. Dokładniejszej wiedzy dostarczy z kolei test Wester — Blott, który ma dużo większą czułość. Pozostaje jeszcze test Transformacji Limfocytów (LTT), który pozwala wykryć, czy choroba jest nadal aktywna czy została już wyeliminowana.

Leczenie boreliozy przynosi dobre efekty. Ważne, by wykonać badania i udać się do lekarza specjalisty. Na początku specjaliści przepisują dedykowane antybiotyki. W pierwszym i drugim stadium rozwoju choroby przynoszą bardzo dobre efekty – nawet całkowity zanik objawów. Zaawansowane stadium polega na wykorzystaniu ILADS – podawaniu kilku różnych antybiotyków, których zadanie jest eliminacja bakterii przetrwalnikowych.

Borelioza, szczególnie nieleczona może być przyczyną wielu uciążliwych schorzeń, dlatego warto zapobiegać jej wystąpieniu. Warto zadbać o swoje zdrowie i odpowiednio zabezpieczyć się przed wyjściem do lasu czy parku. Używaj środków owadobójczych, które skutecznie odstraszają kleszcze. Na dłuższe wyjścia noś długie spodnie i zakładaj długi rękaw. Na głowę zakładaj czapkę. Po powrocie do domu dokładnie obejrzyj swoje ciało. Jeżeli zauważysz kleszcza, jak najszybciej go usuń. Warto mieć w domu specjalne lasso lub długopis do usuwania szkodnika. Można również wykonać procedurę pęsetą kosmetyczną. Złap kleszcza jak najbliżej skóry i wyciągnij stanowczym ruchem. Nie okręcaj, nie smaruj niczym tłustym, ani nie łap go za brzuch. Jeżeli nie usuniesz całego kleszcza, resztę możesz wyjąć przy pomocy igły lub skorzystać z fachowej pomocy lekarza. Oddając go do badania od razu będziesz wiedzieć, czy dany okaz był zarażony boreliozą i mógł ją przenieść na Ciebie.